Neuropatia cukrzycowa jest przewlekłym, późnym powikłaniem cukrzycy o niebezpiecznych konsekwencjach. W przebiegu polineuropatii (uszkodzenia wielu nerwów) dochodzi do zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, utraty czucia dotyku, temperatury i bólu oraz do zaburzeń ze strony narządów wewnętrznych, układu krążenia, układu pokarmowego i moczowo-płciowego. Jednym z powikłań neuropatii jest zaburzenie odczuwania bólu, tzw. bólowa neuropatia cukrzycowa, stanowiąca poważny problem terapeutyczny.
Do neuropatii w przebiegu cukrzycy dochodzi na skutek uszkodzenia nerwów włókien czuciowych, ruchowych lub autonomicznych, ze względu długo utrzymujący się zbyt wysoki poziom glukozy we krwi (hiperglikemia). W zależności od tego, jakie włókna ulegną zniszczeniu, inne będą symptomy; najczęściej dochodzi do uszkodzeń wielu struktur, a neuropatia daje zróżnicowane objawy. Może przebiegać jawnie lub skrycie bez większych, niepokojących dolegliwości, przynajmniej na początku.
Uszkodzone włókna nerwowe tworzące obwodowy układ nerwowy nie przewodzą impulsów w sposób prawidłowy, przez co ból oraz inne nieprzyjemne odczucia są nieprawidłowo interpretowane. Ból może pojawiać się bez przyczyny, a organizm reaguje nadwrażliwością na bodźce, które normalnie nie wywołałyby takich skutków. Może też dojść do całkowitego zaniku odczuć bólowych w danym obszarze ciała.
Ból w neuropatii cukrzycowej jest dolegliwością bardzo obniżającą komfort życia pacjentów i utrudnia leczenie cukrzycy, gdyż chory jest mniej chętny do współpracy, a to powoduje pogłębienie się problemu. Najważniejsze zatem jest wyrównanie cukrzycy oraz leczenie przeciwbólowe, które przyniesie ulgę w cierpieniu.
Głównym czynnikiem sprawczym neuropatii cukrzycowej jest hiperglikemia. Wyrównanie cukrzycy i uzyskanie stabilnej normoglikemii wpływa korzystnie na zmniejszenie dolegliwości bólowych. Zazwyczaj niezbędne jest jednak stosowanie preparatów analgetycznych i koanalgetycznych.
Ból neuropatyczny określany jest jako piekący, rwący, palący, kłujący i wzmaga się zwłaszcza nocą. Ma charakter samoistny i napadowy, pojawiający się pod wpływem określonych czynników np. ruchu. Chorzy zgłaszają zaburzenia czucia, parestezje, dystezje i allodynie, czyli nieprzyjemne wrażenia skórne i przeczulice. To tylko niektóre odczucia, jakie pojawiają się w ciężkim stanie, jakim jest neuropatia. Ból mięśni może być nie tylko nieprzyjemny, ale również niebezpieczny, gdyż układ nerwowy ma problem z prawidłowym rozpoznawaniem i sygnalizowaniem potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Ból nóg w neuropatii może skutkować problemami z poruszaniem się, wstawaniem z łóżka i wykonywaniem codziennych czynności, a brak aktywności fizycznej prowadzi do pogarszania się stanu pacjenta. Co w takim razie można zrobić, by pomóc choremu?
Zdecydowanie najlepszym sposobem jest prewencja, czyli niedopuszczenie do rozwoju tak poważnego stanu. Jeżeli cukrzyca będzie prawidłowo leczona, poziom glikemii będzie utrzymywany na odpowiednim poziomie, a pacjent zadba o aktywność fizyczną i zdrową dietę, ma dużą szansę na ograniczenie choroby we wczesnej fazie. U około 60-70% pacjentów neuropatia ma postać bezbolesną, leczenie polega przede wszystkim na wyrównaniu i utrzymaniu glikemii, odstawieniu alkoholu i papierosów, leczeniu objawowym oraz zastosowaniu kwasu α-liponowego i benfotiaminy.
U pozostałej grupy pacjentów, u których rozwija się bólowa neuropatia cukrzycowa, niezbędna jest skuteczna terapia przeciwbólowa za pomocą leków przeciwbólowych, przeciwdepresyjnych i przeciwdrgawkowych. Największą efektywność wykazują trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne. Leki opioidowe np. tramadol czy oksykodon włącza się na samym końcu, gdy inne leki są nieskuteczne. Pomocna jest również akupunktura, fizykoterapia oraz umiarkowany wysiłek fizyczny, który spowalnia rozwój neuropatii.
Leczenie bólu w neuropatii zawsze jest dobierane indywidualnie na podstawie oceny zaawansowania choroby, osobistych odczuć pacjenta, tolerancji na leki oraz możliwości pacjenta. W centrum AnalgoMed we Wrocławiu nasi specjaliści zaproponują najskuteczniejsze możliwe leczenie, dzięki któremu chory ponownie odzyska spokój i przyjemność życia bez bólu.