Ból głowy jest na tyle powszechną dolegliwością, że pacjenci mają tendencję do jego bagatelizowania. Zdarza się każdemu, czasem jest słabszy, innym razem silniejszy, ale dopóki nie uprzykrza życia na tyle, że pacjent nie jest w stanie wykonywać codziennych czynności, często go ignoruje lub leczy się domowymi sposobami oraz farmaceutykami dostępnymi bez recepty. Takie postępowanie jest prawidłowe, jednak zdarzają się sytuacje, w których będzie niewystarczające. Przewlekły lub napadowy ból głowy może świadczyć o guzie mózgu albo innej dolegliwości neurologicznej. Jak objawia się nowotworowy ból głowy i kiedy należy zwrócić się o pomoc do specjalisty?
Bóle głowy zdarzają się bardzo często i tylko w nielicznych przypadkach oznaczają guz mózgu lub inny nowotwór, za to aż u 50% chorych guz mózgu objawia się bólem głowy. Zatem dolegliwość ta jest jednym z najważniejszych czynników diagnostycznych. Może być pierwszym symptomem lub współtowarzyszyć innym dolegliwościom natury neurologicznej: zmianami w psychice, napadami padaczki czy niedowładami.
Nowotworowe guzy mózgu stanowią około 9% nowotworów u dorosłych i aż 20% nowotworów u dzieci, występują z częstotliwością około 20 przypadków rocznie na 100 000 osób i stanowią przyczynę 2,6% zgonów.
Nie wszystkie nowotwory mają charakter złośliwy i nie wszystkie dają charakterystyczne objawy. Niektóre guzy są niegroźne, choć wszystkie zmiany zlokalizowane w okolicach mózgu wymagają leczenia. Ból głowy może więc zwiastować złośliwą lub niezłośliwą zmianę nowotworową. W obu przypadkach wymagane jest podjęcie adekwatnych działań.
Objawy neurologiczne wynikają z obecności nieprawidłowej masy w strukturze mózgu i są następstwem wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego lub uszkodzeń struktur mózgu. Objawy mogą być zależne lub niezależne od lokalizacji guza. Należą do nich:
Nowotworowe bóle głowy – występują w około 50% przypadków, a w późniejszym okresie nawet u 90% chorych. Często są pierwszym objawem guza mózgu.
Nudności i wymioty – zwłaszcza nasilone rano i towarzyszące bólom głowy.
Zaburzenia ostrości wzroku – widzenie jak przez mgłę i stopniowa utrata wzroku.
Zaburzenia świadomości i senność – nawet u 40% chorych mogą być pierwszym objawem guza mózgu, zwłaszcza gdy towarzyszy im ból.
Zawroty głowy, poczucie niestabilności, zaburzenia równowagi – wynikające ze wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego.
Objawy ogniskowe związane są z lokalizacją guza i mogą być bardzo różne. Stanowią dobre narzędzie diagnostyczne dla neurologa. Przykładowo: postępujące otępienie, obniżenie napędu, braki krytycyzmu, agresja (guz płata czołowego); zaburzenia mowy pod postacią afazji czuciowej (guz płata skroniowego); zaburzenia czucia po jednej stronie (guzy płata ciemieniowego); niedowidzenie (guz płata potylicznego); nierówność źrenic, opadnięcie powiek, zaburzenia świadomości (guzy śródmózgowia).
Jeżeli bólom głowy towarzyszą jakiekolwiek niepokojące objawy neurologiczne, należy skonsultować się z lekarzem. Im wcześniej zostanie rozpoznana choroba, tym istnieje większa szansa na wyleczenie.
Dolegliwości bólowe mogą oznaczać nie tylko nowotwór zlokalizowany w mózgu, ale też w obszarze głowy i szyi, na skórze głowy, wargach, jamie ustnej, gardle, zatokach przynosowych, uszach. Objawem raka szyi i głowy też może być ból głowy.
Rak mózgu jest powszechnym określeniem używanym wśród pacjentów na złośliwego guza mózgu, jednak jest to określenie potoczne i nieprawidłowe z medycznego punktu widzenia.
Terapia w przypadku nowotworów jest złożona i wymaga współpracy specjalistów wielu dziedzin. Priorytetem jest skuteczne leczenie neurochirurgiczne i onkologiczne, które powinno być połączone z terapią przeciwbólową. Bóle głowy w nowotworach należą do tych o bardzo dużym nasileniu, w związku z tym konieczne jest minimalizowanie bólu spowodowanego samym guzem, jak i jego leczeniem.
W poradni AnalgoMed we Wrocławiu stosujemy różne metody terapii, w zależności od potrzeb i możliwości pacjenta. Pokazujemy naszym pacjentom, że ból nowotworowy można mieć pod kontrolą, a skuteczne leczenie bólu głowy w nowotworze mózgu jest nie tyle możliwe, co konieczne.