Depresja i ból są ze sobą połączone, mogą na siebie wpływać i się wzajemnie wzmacniać. Szacuje się, że 30-60% osób z rozpoznaną depresją cierpi na różnego rodzaju dolegliwości bólowe. Ból i depresja tworzą zjawisko zamkniętego koła: przewlekły ból powoduje obniżenie jakości życia oraz nastroju i prowadzi do rozwoju depresji; natomiast depresja potęguje odczucia bólowe i może je wywoływać. Te z kolei potęgują uczucie beznadziei oraz smutku, i koło się zamyka.
Depresja, nazywana bólem duszy jest jedną z głównych przyczyn niezdolności do pracy i najczęstszym zaburzeniem psychicznym. Choroba ta dotyka kilkanaście procent dorosłych i coraz częściej również młodzież. Objawy depresji to między innymi: smutek, nieodczuwanie radości i przyjemności, poczucie braku nadziei, lęk przed kontaktami społecznymi, nieodczuwanie uczuć zarówno pozytywnych, jak i negatywnych.
W przebiegu choroby dochodzi do obniżenia progu tolerancji bólu oraz wzmożenia istniejących już doznań bólowych, a także zaostrzenia chorób somatycznych i pogorszenia ogólnej odporności organizmu. Efekt jest taki, że osoby z depresją intensywniej odczuwają ból, są wrażliwsze i częściej chorują.
Ból w przebiegu zaburzeń depresyjnych może pojawiać się pod postacią napięciowych bólów głowy, bólów pleców, mięśni i stawów, nerwobólów klatki piersiowej, pieczenia skóry i błon śluzowych. Może utrzymywać się również po ustąpieniu objawów epizodu depresyjnego.
Związek między depresją i bólem działa również w drugą stronę. Długotrwały, przewlekły i uprzykrzający życie ból może prowadzić do rozwinięcia się depresji, a nawet do myśli samobójczych. Pacjent chce, „żeby to już się skończyło”, „żeby przestało boleć” i niekiedy posuwa się do skrajnych rozwiązań. Dlatego warto mieć na uwadze psychologiczne aspekty bólu, który nie jest jedynie doznaniem fizycznym, ale również psychicznym.
Ciągły ból wpływa negatywnie na ośrodek nagrody i kary w mózgu oraz struktur odpowiedzialnych za regulację nastroju. Depresja często towarzyszy takim chorobom jak fibromialgia, bóle neuropatyczne, migreny, napięciowe bóle głowy, klasterowe bóle głowy, choroby zwyrodnieniowe stawów i kręgosłupa itd.
Współistnienie tych dwóch chorób znacząco utrudnia prawidłową diagnozę, ponieważ najpierw trzeba ustalić czy to ból powoduje depresję, czy depresja jest odpowiedzialna za odczuwanie bólu. Wymagane jest zastosowanie odpowiedniego podejścia i oceny, a ponieważ pacjenci zgłaszają się zazwyczaj do lekarzy pierwszego kontaktu proces ten jest wydłużony. Istotne jest skierowanie pacjenta do odpowiedniego specjalisty, który zajmie się diagnostyką zarówno w kierunku depresji, jak i przyczyn dolegliwości bólowych.
Podstaw jest współpraca pacjenta z psychologiem lub psychiatrą oraz anestezjologiem (zajmującym się leczeniem bólu), a jeżeli zajdzie taka potrzeba również z przedstawicielami innych specjalizacji medycznych. Interdyscyplinarny model zapewnia najwyższą skuteczność terapeutyczną. Celem psychoterapii jest uzyskanie poprawy stanu psychicznego chorego, usunięcie objawów depresji i doprowadzenie do remisji choroby.
W centrum leczenia bólu AnalgoMed we Wrocławiu (ul. Powstańców Śląskich 95, Sky Tower) zapewniamy natomiast opiekę psychologa, fizjoterapeutów i anestezjologów oraz nowoczesne metody terapeutyczne, które pozwalają na zidentyfikowanie problemu i celowaną terapię bólu dobrane indywidualnie do pacjenta. Dodatkowo zapewniamy wskazówki i pomoc dla rodziny pacjenta, ponieważ zdajemy sobie sprawę, że choroba ma wpływ nie tylko na jego samego, ale też na rodzinę. Pamiętajmy, że wsparcie rodziny jest jednym z najskuteczniejszych i darmowych leków, wspierających terapię depresji oraz przewlekłego bólu.
Ze względu na podobne mechanizmy biochemiczne oraz dlatego, że za odczuwanie bólu i depresji mogą być odpowiedzialne te same obszary ośrodkowego układu nerwowego, leczenie psychoterapeutyczne oraz przeciwbólowe powinny być prowadzone równolegle.