Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba zapalna stawów. Poza kilkoma znanymi czynnikami ryzyka, etiologia RZS pozostaje nieznana, a choroba rozwija się, gdy układ immunologiczny atakuje własne tkanki. Reumatoidalne zapalenie stawów ogranicza możliwość normalnego funkcjonowania i wiąże się z silnym bólem. Jakie są objawy choroby, jak leczyć RZS i jak zmniejszać ból?
Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą układową tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Chociaż proces zaczyna się w stawach i w nich powoduje największe zniszczenia, jest chorobą ogólnoustrojową, mogącą atakować inne narządy. Nieleczona prowadzi do zniszczenia stawów, poważnych dolegliwości bólowych, ciężkiej niesprawności, uszkodzenia wielu narządów, rozwoju chorób nowotworowych (zwłaszcza chłoniaków) oraz przedwczesnego zgonu.
Do jej przyczyn zalicza się: obciążenie genetyczne, defekty układu odpornościowego, płeć (kobiety chorują ok. 3 razy częściej), zakażenie niektórymi bakteriami i wirusami, palenie papierosów i stres. Dokładne czynniki nie zostały jednak poznane. Uważa się, że za rozwój RZS odpowiada współistnienie wielu przyczyn.
Choroba postępuje powoli i z początku może nie dawać charakterystycznych objawów. Rzadko dochodzi do sytuacji, w której progres jest nagły; częściej RZS rozwija się przez tygodnie lub miesiące, zanim dolegliwości staną się na tyle dokuczliwe, że chory zdecyduje się na wizytę u lekarza. Zaczyna się od objawów ogólnych grypopodobnych, następnie (lub równocześnie) dolegliwości stawowych rąk i stóp, dopiero później symptomy obejmują duże stawy: barkowy, łokciowy czy biodrowy. Pojawia się ból stawów w reumatoidalnym zapaleniu stawów, ich sztywność, obrzęki, tkliwość stawu na ucisk, ograniczenie ruchomości, deformacja i osłabienie stawów, trudności w utrzymaniu przedmiotów w rękach, problemy z chodzeniem i wiele innych.
Pozastawowe objawy RZS, czyli dotyczące innych narządów w przebiegu postaci długotrwałej o ciężkim przebiegu, to zmiany obejmujące układ sercowo-naczyniowy, układ oddechowy, nerwowy, szkieletowy i inne. Do niebezpiecznych powikłań RZS można zaliczyć: guzki reumatoidalne, miażdżycę, ryzyko rozwoju niewydolności serca, ryzyko udaru mózgu, zapalenie opłucnej i śródmiąższowego zapalenia płuc, uszkodzenie nerek oraz zaburzenia hematologiczne.
RZS jest bardzo przykrą i uciążliwą chorobą, wymagającą niezwłocznego leczenia pod opieką reumatologa. Tym, co wielu pacjentom najbardziej dokucza, to nie same objawy zwyrodnieniowe, a towarzyszący im ból. Trudno nawet sobie wyobrazić jak boli reumatoidalne zapalenie stawów. Najbardziej uciążliwe są bóle zaraz po przebudzeniu, po okresie braku ruchu stawem – to wtedy dochodzi do nagromadzenia płynu wysiękowego i obrzęku tkanek. Ból rąk w reumatoidalnym zapaleniu stawów, ból kolan, a nawet bóle kręgosłupa mogą być nie do wytrzymania. Oprócz zastosowania leku modyfikującego przebieg choroby (LMPCh) niezbędne jest wdrożenie skutecznego leczenia przeciwbólowego oraz fizjoterapii, które przyniosą ulgę w chorobie oraz pomogą pacjentowi w usprawnieniu. Osoba chorująca na reumatoidalne zapalenie stawów powinna być nie tylko pod stałą kontrolą poradni reumatologicznej, ale również poradni leczenia bólu. Ważne jest opracowanie efektywnego planu postępowania, kontrola nad progresją choroby oraz ograniczenie skutków ubocznych stosowanych leków.
Oprócz leczenia farmakologicznego, mającego ogromne znaczenie zarówno w terapii samej choroby, jak i bólu w przebiegu RZS, ważne jest także leczenie niefarmakologiczne.
Wsparcie psychiczne – ze strony rodziny i przyjaciół oraz w poradniach specjalistycznych, ponieważ choroba może powodować frustrację, złość, a nawet depresję.
Fizjoterapię i ćwiczenia usprawniające – chorzy na RZS powinni otrzymać specjalistyczną pomoc fizjoterapeutyczną (kinezyterapię, krioterapię, ultradźwięki, masaże, balneoterapię); muszą także pamiętać o regularnej aktywności fizycznej. Aktywność zapobiega bowiem negatywnym zmianom zachodzącym w stawach. Ćwiczenia powinny być dopasowane indywidualnie do możliwości pacjenta.
Dietę – pomagająca w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała (ochrona przed nadwagą lub niedożywieniem) i dostarczająca do organizmu odpowiednią ilość składników pokarmowych, w tym wapnia i witaminy D, gdyż RZS przyspiesza rozwój osteoporozy.
Zaopatrzenie ortopedyczne – ułatwiające choremu codzienne funkcjonowanie i odciążenie stawów. Do takich pomocy należą laski, kule, chodziki, stabilizatory, wkładki ortopedyczne, a także elementy wyposażenia mieszkania, pozwalające na dopasowanie przestrzeni do niepełnosprawności.
Rezygnacja z palenia – palenie zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu choroby.
Chociaż całkowite wyleczenie z reumatoidalnego zapalenia stawów zdarza się bardzo rzadko, to można osiągnąć dobre rezultaty i remisję choroby na poziomie umożliwiającym normalne funkcjonowanie. Ból w reumatoidalnym zapaleniu stawów można kontrolować. W Centrum Leczenia Bólu AnalgoMed we Wrocławiu pomagamy pacjentom cierpiącym z powodu różnych dolegliwości bólowych. Umów się na wizytę.
Cierpisz na RZS? Sprawdź jak skutecznie ograniczyć dolegliwości bólowe. Zadzwoń. Tylko teraz 20% zniżki na hasło
„blog AnalgoMed”