Szanowni Państwo, uprzejmie informujemy, że w dniu 20.08.2019 Placówka będzie czynna do godziny 19:00
Każdy człowiek odczuwa ból w nieco inny sposób i ma na niego mniejszą bądź większą tolerancję. Nawet ta sama osoba z tą samą dolegliwością może odczuwać ból z różnym natężeniem w zależności od wielu czynników, jak chociażby aktualna kondycja psychiczna, temperatura zewnętrzna czy dzień cyklu menstruacyjnego u kobiet. Dlatego nie istnieje uniwersalny i obiektywny wyznacznik tego, jak bardzo boli pacjenta. W celu oceny indywidualnego odczuwania bólu opracowano skale oceny bólu, pozwalające na subiektywne przedstawienie stopnia natężenia dolegliwości.
Właściwa ocena bólu przez lekarza jest podstawą wdrożenia odpowiedniej farmakoterapii i leczenia uzupełniającego, zwłaszcza w leczeniu bólu przewlekłego, bólu nowotworowego, bólu pooperacyjnego oraz innych dolegliwości, do których wymagane jest zaplanowanie odpowiedniej strategii leczenia przeciwbólowego.
Ból jest czymś więcej niż tylko dolegliwością fizyczną, a do skutecznego leczenia wymagane jest wdrożenie dokładnej i regularnej oceny dolegliwości, bez tego terapia będzie prowadzona na chybił-trafił i mało efektywnie.
Organizacje: World Health Organization (WHO), Agency for Health Care Policy and Research, American Pain Society i National Comprehensive Cancer opracowały wytyczne oceny bólu, według których to właśnie stopień ciężkości dolegliwości bólowych jest podstawą do wyboru leczenia. Dlatego ważne jest, by precyzyjnie ocenić stopień nasilenia bólu u pacjenta.
Do oceny natężęnia bólu powszechnie używane są skale: numeryczna NRS, wzrokowo-analogowa VAS, słowna VRS, skale obrazkowe, których zadaniem jest ocena natężenia bólu u dzieci oraz skale wielowymiarowe. Problemem jest ocena bólu wśród osób z zaburzeniami poznawczymi, u których nie można zastosować standardowych metod np. u pacjentów objętych opieką paliatywną. W ich przypadku używa się behawioralnej oceny bólu oraz zaawansowanej kontroli skuteczności leczenia p. bólowego.
Opracowano wiele wiarygodnych i dobrze funkcjonujących metod. Najpowszechniej stosowane są skale NRS, VAS i VRS, pozwalające na szybką i dokładną ocenę.
Skala numeryczna oceny bólu NRS (Numerical Rating Scale) – jest łatwą do zastosowania metodą, polegającą na określeniu natężenia bólu w 11-stopniowej skali od 0 do 10. Gdzie 0 to całkowity brak bólu, a 10 to najsilniejszy wyobrażalny ból, czasami mówi się, że to najgorszy ból, jakiego pacjent doznał w całym swoim życiu. Ze względu na dość dużą dokładność i powtarzalność skala numeryczna oceny bólu jest przydatna również w badaniach naukowych. Jest przeznaczona dla osób, które potrafią dość precyzyjnie określić, jak bardzo boli. Nie nadaje się dla dzieci poniżej 9 r.ż. Jest używana zarówno do oceny bólu ostrego, jak i przewlekłego.
Skala wzrokowo-analogowa VAS (Visual Analogue Scale) – ma graficzną postać linijki o długości 10 cm i podobnie, jak w skali numerycznej, pacjent wskazuje wartość od 0 do 10. W niektórych modyfikacjach na początku znajduje się uśmiechnięta buźka na zielonym tle (brak bólu). Dalej kolor przechodzi przez żółty, aż do czerwonego, gdzie znajduje się smutna buźka określająca bardzo silny ból. Pacjent, poruszając suwakiem na podziałce, określa, w którym miejscu na skali się znajduje. Zastosowanie tej metody jest skuteczne, ale trzeba się upewnić, że pacjent dobrze odróżnia wartości skrajne.
Skala słowna VRS (Verbal Rating Scale) – w tym wypadku chodzi o to, aby pacjent dokonał opisowej oceny natężenia bólu. Najczęściej stosowana jest skala 5-stopniowa: 0 – brak bólu, 1 – ból słaby, 2 – ból umiarkowany, 3 – ból silny, 4 – ból bardzo silny (nie do zniesienia) To uproszczona skala, którą łatwo zrozumieć, ale jest najmniej dokładna.
Ocena natężenia bólu u dzieci powinna opierać się o skale przystosowane do grupy wiekowej. Najczęściej stosowana jest skala obrazkowa. (Pain Meter).
Behawioralne oceny bólu – stosowane są u pacjentów, którzy nie mogą zwerbalizować i przekazać swoich doznań. Opracowano specjalne metody oceny bólu odczuwanego przez pacjentów na oddziałach intensywnej terapii i z zaburzeniami komunikacji. Polegające na obserwacji zachowań pacjenta i reagowania na bodźce.
Skale wielowymiarowe i skale specjalne – oprócz powyższych, najczęściej stosowanych, ale też uproszczonych skal oceny bólu, istnieje wiele innych, znacznie bardziej skomplikowanych. Kwestionariusze mają za zadanie równoczesną ocenę nasilenia bólu oraz jego wpływ na różne aspekty funkcjonowania, samopoczucie i jakość życia. Mogą zawierać zarówno skale numeryczne i wizualne, jak i pytania zamknięte oraz otwarte ukierunkowane na dany rodzaj bólu. Ze względu na ich wielowymiarowość umożliwiają najdokładniejszą diagnozę i dobór metody terapeutycznej.
W klinice leczenia bólu AnalgoMed we Wrocławiu stosowane są różne skale oceny bólu, a ich dobór zależy od pacjenta i jego komunikatywności, rodzaju zespołu bólowego i wielu innych czynników. Wszystko po to, byśmy mogli dobrać najskuteczniejszą formę leczenia.