Marihuana lecznicza

w leczeniu bólu przewlekłego

 

Medyczne zastosowanie marihuany na przestrzeni lat

Marihuana to wysuszone „ziele” czyli wierzchołki kwiatostanów żeńskich roślin konopi, które zawierają wiele czynnych substancji, w tym kannabinoidy (również te wywołujące działanie psychoaktywne). Konopie znane są od tysięcy lat, są uprawiane dla celów spożywczych i przemysłowych (włókna). Właściwości lecznicze marihuany wykorzystywane są również od tysięcy lat. Pierwsza wzmianka o tym pochodzi z Chin, tam też zaczęto stosować nasiona marihuany medycznej w celach hodowlanych.

Po początkowym okresie gdy lecznicza marihuana była legalnie stosowana w postaci suszu, nalewek, w drugiej połowie XX wieku medyczna marihuana i jej pochodne za sprawą ustawodawstwa międzynarodowego (Konwencja ONZ) stały się nielegalne także na gruncie medycznym. Takie podejście spowodowało penalizację używania marihuany także jako leku i utrwalenie w świadomości społecznej obrazu marihuany jako narkotyku.

Jednak po odkryciach naukowych i wyizolowaniu czynników aktywnych rozpoczął się powolny proces legalizacji leczniczej marihuany. Doprowadziły do tego również działania tysięcy pacjentów i ich rodzin, którzy najczęściej na „własną rękę”, łamiąc przy tym prawo, decydowali się leczyć produktami konopnymi i zauważali lecznicze działanie marihuany i poprawę stanu zdrowia. Dzięki temu procesowi, medyczna marihuana została zalegalizowana w ponad połowie stanów USA, Izraelu, Kanadzie i kilkudziesięciu państwach świata, w tym również w 2017 roku w Polsce.

Marihuana medyczna w Polsce

Lecznicza marihuana w Polsce w zastosowaniach medycznych mogła zaistnieć po zmianach w prawie farmaceutycznym. Do połowy 2017 roku marihuana medyczna i ta używana w celach rekreacyjnych, znajdowała się w Polsce na liście narkotyków w jednej grupie IV – z heroiną. Brak było rozróżnienia pomiędzy nimi: marihuana lecznicza i stosowana w celu narkotycznym – posiadanie każdej z nich stanowiło przestępstwo.

Obecnie dostępne są różne preparaty (medyczne odmiany marihuany) – suszone konopie medyczne w postaci suszonych kwiatów w całości (kwiatostany) lub mielonych (preparowanych). Całe kwiaty żeńskich roślin konopi są zbierane, a łodyga i liście są mielone. Medyczne odmiany marihuany zawierają te same składniki aktywne, co suszone całe kwiaty i są gotowe do użycia w waporyzatorze.

Lecznicze odmiany marihuany

Odmiany rodzaju konopie stosowane w medycynie to konopie siewne Cannabis sativa konopie indyjskie Cannabis indica i Cannabis rudealis. Te lecznicze odmiany marihuany różnią się między sobą morfologicznie oraz pod względem zawartości substancji aktywnych. Zawierają kilkaset aktywnych składników: terpenoidów, flawonoidów i najlepiej poznaną grupę: kannabinoidy. Najważniejsze kannabinoidy to CBD cannabidiol oraz THC tetrahydrocannabinol. Flawonoidy i terpeny odpowiadają za zapach i barwę, mają też właściwości lecznicze.

Lecznicze właściwości marihuany

Według badań i relacji pacjentów wyciągi z całej rośliny działają silniej leczniczo niż izolowane lub syntetyzowane pojedyncze składniki. THC i CBD mogą osiągnąć pełnię działania w zespole setek związków, z których nie wszystkie zostały jeszcze poznane przez naukowców.

Medyczna marihuana i jej pochodne działa m. in. poprzez układ endokannabinoidowy, w który każdy człowiek jest wyposażony od urodzenia. Układ endokannabinoidowy występuje również u innych zwierząt. Ocenia się, że powstał kilkaset milionów lat temu i jest najstarszym poznanym układem neuroprzekaźników. Jest łącznikiem pomiędzy układem nerwowym a odpornościowym. Nadzoruje procesy homeostazy. Gdy mamy do czynienia z ciężką chorobą, mechanizmy te ulegają rozstrojowi – tak właśnie działa medyczna marihuana.

Marihuana lecznicza – wskazania do medycznego zastosowania

Na postawie wielu badań i relacji pacjentów, marihuana lecznicza może być stosowana w terapii bardzo wielu chorób. W niektórych tych terapiach uzyskuje się spektakularne efekty, w innych potrzebne są dalsze badania potwierdzające lub wykluczające lecznicze właściwości marihuany oraz ich skuteczność w konkretnym schorzeniu. Niektóre uznane wskazania w praktyce klinicznej to: ból przewlekły neuropatyczny, stwardnienie rozsiane, padaczka lekooporna, wspomaganie leczenia nowotworów. Medyczne zastosowanie marihuany jest więc bardzo szerokie i może być stosowane przy wielu różnych schorzeniach.

W chwili obecnej w aptekach dostępne są następujące surowce farmaceutyczne: Cannabis Flos Lemon Skunk Red No. 2, który zawiera 19 proc. psychoaktywnego THC oraz <1 proc. CBD, Cannabis Flos Aurora (THC 22%, CBD ≤ 1%), Cannabis Flos Aurora (THC 20%, CBD ≤ 1%) oraz Cannabis Flos Aurora (THC ≤ 1%, CBD 12%). Marihuana lecznicza powinna być podawana jedyną efektywną drogą z możliwością kontrolowania dawki jaką jest droga wziewna w formie waporyzacji. Waporyzacja polega na przekształceniu substancji czynnych zawartych w suszu w formę gazową, w urządzeniu, które nazywane jest waporyzatorem, pod wpływem kontrolowanej temperatury, a następnie wdychanie wytworzonego gazu. Optymalna temperatura waporyzacji dla Red No. 2 wynosi 150-180 °C. Waporyzacja jest pozbawiona szkodliwych właściwości dymu, który powstaje podczas palenia suszu konopnego.

Marihuana lecznicza w Polsce dostępna jest tylko i wyłącznie na receptę. Medyczna marihuana powinna być dostępna w każdej aptece, może się natomiast okazać, że będzie sprowadzana na zamówienie dla konkretnego Pacjenta. Medyczna marihuana w Polsce jest jeszcze stosunkowo nowym tematem, natomiast każdy Pacjent, który ma wskazania do podjęcia tego typu leczenia, powinien się zgłosić na ostateczną kwalifikację, w celu ustalenia odpowiedniego sposobu leczenia.