Każda operacja chirurgiczna wiąże się z naruszeniem tkanek, a to nieodłącznie kończy się bólem. Nowoczesne techniki operacyjne, zwłaszcza te z wykorzystaniem lasera, minimalizują wielkość rany w obrębie tkanek zewnętrznych i narządów wewnętrznych, ale ból pooperacyjny nadal pozostaje sporym problemem. Im poważniejsza operacja, tym dolegliwości większe. Jakie czynniki wpływają na ból pooperacyjny i czy da się go wyeliminować?
Ból pooperacyjny powstaje na skutek… operacji, to jasne. Ale dlaczego jedni odczuwają go silniej, inni słabiej? W trakcie zabiegu dochodzi do uszkodzenia tkanek powierzchniowych (skóry, tkanki podskórnej), struktur położonych głębiej: mięśni, powięzi, więzadeł i okostnej, a także organów wewnętrznych. Dochodzą też odczucia trzewne, wywoływane przez skurcze mięśni gładkich. Ból pojawia się wtedy, gdy znieczulenie operacyjne przestaje działać.
Rozległość i miejsce operacji, rodzaj znieczulenia, cechy osobowości pacjenta, podatność na ból, a nawet postawa personelu medycznego – to wszystko może wpływać na poziom odczuwania dolegliwości:
Rodzaj operacji – najsilniejszy ból pooperacyjny obserwowany jest po zabiegach torakotomii i w okolicy nadbrzusza, najmniejszy po zabiegach w okolicach kończyn.
Przygotowanie przedoperacyjne – to bardzo ważny etap, który może znacząco zmniejszyć dolegliwości po operacji. Istotne są takie elementy jak przygotowanie psychologiczne pacjenta, fizjoterapia przedoperacyjna, analgezja przedoperacyjna.
Charakteru pacjenta – osoby o niskim progu bólu, nerwicowe, neurotyczne z poczuciem strachu, ze skłonnością do depresji mogą odczuwać większe dolegliwości i wymagać zastosowania wyższych dawek leków przeciw bólowych.
Wieku i płci – osoby starsze często mają podwyższony próg bólu, natomiast kobiety są bardziej wrażliwe na czynniki bólowe.
Ból jest nie tylko odczuciem fizycznym, ale też psychicznym, a jego zbyt duże nasilenie może mieć bardzo negatywne konsekwencje, nie jest to więc wyłącznie kwestia dyskomfortu. Zbyt duże cierpienie powoduje hormonalną odpowiedź stresową, a to może skutkować m.in.: zaburzeniami oddychania, wzrostem ciśnienia tętniczego, zaburzeniami rytmu serca, zwiększeniem obciążenia serca, a nawet niewydolnością krążenia. Do innych efektów bólu o zbyt dużym nasileniu należą: procesy zakrzepowo-zatorowe, nudności i wymioty, osłabienie odporności, bezsenność i depresja, nieprawidłowe przemiany metaboliczne.
Współczesna medycyna ma tak wiele środków i sposobów, że w większości przypadków można skutecznie ulżyć choremu w cierpieniu. Metoda walki z bólem musi być jednak dobrana indywidualnie, składać się z kilku komponentów i nie polegać wyłącznie na podawaniu podstawowych analgetyków. Uśmierzanie takiego bólu opiera się na 3 głównych filarach:
Podawanie środków przeciwbólowych adekwatnych do nasilenia bólu.
Techniki znieczulania regionalnego, które przerywają przewodnictwo bólowe.
Analgezja multimodalna, czyli podawanie leków p. bólowych o różnych mechanizmach działania.
Do powszechnie stosowanych środków należą: niesteroidowe leki przeciwzapalne NLPZ, paracetamol, metamizol oraz opioidowe leki przeciwbólowe np. morfina. Do technik znieczulenia regionalnego należą: blokady centralne, znieczulenia pni nerwowych i splotów, znieczulenia nasiękowe brzegów rany i znieczulenia dostawowe. Istnieje także wiele niefarmakologicznych technik uśmierzania bólu pooperacyjnego, do których należą m.in.: przezskórna elektrostymulacja nerwów, akupunktura i akupresura, relaksacje, techniki oddechowe. Skuteczność terapii zależy od połączenia wielu metod. W AnalgoMed we Wrocławiu zawsze dopasowujemy sposób leczenia indywidualnie do pacjenta, zapewniając mu maksymalne ograniczenie bólu. Tak, operacja nie musi boleć!
Szczególnym rodzajem jest ból przetrwały, utrzymujący się wiele tygodni, miesięcy, a nawet lat po operacji, pomimo wygojenia się tkanek. Choć może powstawać na skutek wielu czynników np. źle przeprowadzonej operacji, to jednak bardzo często jego przyczyną jest nieskuteczna i nieprawidłowa analgezja pooperacyjna. Leczenie patologicznego, przewlekłego bólu jest trudne, a dolegliwości są oporne na leki opioidowe i nieopioidowe. Najskuteczniejszymi metodami zapobiegania jego powstawaniu są: oszczędzająca i precyzyjna operacja, ograniczenie ryzyka neurologicznych powikłań znieczulenia, dobrze prowadzone leczenie bólu pooperacyjnego.
Jak ograniczyć dolegliwości bólowe po operacji? Zadzwoń i dopytaj o skuteczne leczenie. Tylko teraz 20% zniżki na hasło
„blog AnalgoMed”